Tej nocy nie mogłem zasnąć. Wyszedłem na dwór, długo chodziłem po mokrych ulicach, a kiedy, odświeżony na wietrze, wróciłem do domu, nastąpiło nieporozumienie: nie zapalając światła, położyłem się do łóżka, w którym ktoś już leżał. Kobieta. Wyczułem to zmysłem powonienie. Cóż, było jak było. Leżeliśmy w ciemnościach. Gdzieś w pobliżu tykał zegar. Spytałem, która godzina. Ona nie wiedziała, zegar nie umiał powiedzieć. Było to dawno temu. Może nigdy się nie zdarzyło. Tak byłoby lepiej. Na rękach miała cienkie, twarde blizny. Wyczułem to zmysłem dotyku. Wiedziałem o nich wszystko. Tylko delikatne ostrza żyletek SUPER SILVER pozostawiają takie blizny. Brzydziłem się ich i było mi jej żal, choć „mi jej” brzmi okropnie. Siebie zresztą też. Nie znaliśmy się, leżeliśmy w tym samym łóżku przez pomyłkę, której nie umieliśmy naprawić. Pod oknem szumiała topola, a może lipa. Nie rozumiałem o czym. Niczego nie rozumiałem. Po ciemku ja nie wstydziłem się mówić, bo nie można było udowodnić, że to mówię ja. Coś mówiłem. Może właśnie to, co t e r a z mówię. Ona nie słuchała. Dalej leżeliśmy w mroku, nie w mroku – w łóżku, i nie dalej, ale nadal, bardzo długo. Nie można powiedzieć, by działo się to w całkowitym mroku – był to raczej gęsty półmrok. Fale morskie zalewały brzeg. M i e j s c e, gdzie leżeliśmy, było oddalone setki kilometrów od najbliższego brzegu, a mimo to fale ochoczo zalewały brzeg, i to nas pocieszało. Ten daleki szum fal. Dotknąłem jej opuchniętych powiek. Ciemnych kręgów pod oczami. Prawie się przestraszyłem, że powie: Noli turbare circulos meos. Nic nie powiedziała. Nie znała łaciny. Ja też nie znałem. Więc jak mogłem się przestraszyć, że powie: Noli turbare circulos meos? Nie wiedząc nawet, co to znaczy, czekałem, aż w zakładach graficznych skończą druk porannych gazet i nadejdzie świt. Ale jeszcze się na to nie zanosiło. Leżeliśmy w ubraniach. Leży się po to, żeby spać. Ja nie mogłem zasnąć. Liczyłem barany, naliczyłem czterdzieści osiem, więcej nie było. Resztę zarżnięto. Spytała, dokąd pójdę. Jak gdybym już to kiedyś słyszał. Wychodzić teraz nie było sensu. Ona musiała być poważnie chora. Miała 41 stopni. Lekarze snuli się po pokoju, wpadali na siebie w ciemnościach, mamrotali: morire, moritura, moribunda. Nie wiedzieliśmy, co to znaczy. Nie znaliśmy łaciny. Ale – co najciekawsze – wiejski lekarz położył się przy niej, a j e g o k o ń p a t r z y ł n a t o p r z e z o k n o. Tak więc było nas troje, ściśniętych w wąskim łóżku. Chyba gdzieś już o czymś takim czytałem. Zapewne często miała do czynienia z lekarzami. Pod palcami czułem cienkie, twarde blizny – nie cierpię przymiotników, ale te blizny naprawdę były takie, jakie pozostają po delikatnych ostrzach żyletek SUPER SILVER. Wyczułem je zmysłem podcinania żył. Wtem stępił mi się ołówek. Nie wiem, jak mogłem pisać dalej. Nie pojmuję, jak w ogóle mogłem pisać po ciemku. Od dawna już świtało, ale pod jakąś inną długością geograficzną. Zawsze gdzieś świta i zawsze gdzieś szumią fale. O nic jej nie pytałem, na nic nie odpowiadała. Usiłowałem sobie przypomnieć, gdzie się już spotkaliśmy. Nie potrafiłem. Nie widziałem jej twarzy. Wątpię, byśmy się kiedykolwiek spotkali. Zdarza się, że leżę z osobami, których nigdy przedtem nie spotkałem – wiem, to nieprzyzwoite – ale co ja poradzę? Chyba trzymaliśmy się za ręce. Ręce nam drżały. O tym nie myślę. W sąsiednim pokoju domownicy ciężko oddychali, za ścianą ktoś uporczywie kaszlał. Jakiś sąsiad. Albo próbował nam przeszkadzać, albo umierał na gruźlicę. Ale to nie był powód, dla którego nie spaliśmy. Nie spaliśmy bez powodu. Spytałem o coś, nie odpowiedziała. Potem dotknąłem jej cipki. Bez cienia złości odsunęła moją rękę i rzekła: „Nie rób tego. Z powodu tego słowa możesz dostać jedynkę”. Bzdura! Jakby nauczycielka mogła wiedzieć, że dotknąłem jej cipki. Jakby nauczycielce nikt nie dotykał cipki. I jakbym z tego wypracowania nie dostał jedynki, zanim w ogóle zacząłem je pisać. Czas wlókł się przeraźliwie. Bałem się, żeby nie stanął. Przesądy! Sam nie wiedziałem, dlaczego nie mogę się doczekać świtu. Nie miałem dokąd iść. To bezokolicznik, prawda? Czy mnie o to nie pytała i czy na to nie odpowiedziałem? Była obrzydliwa, a trzymałem ją za rękę. Wstydziłem się tego, ale bałem się ciemności. Czy ona nie jest tym samym co ja: kilkoma pierwiastkami rozpuszczonymi w wodzie, w której drga c o ś, co sprawia, że to żyje, że może znikać i czuje się okropnie? Kiedy o tym myślałem, do pokoju weszło dwóch facetów, zapalili światło, wzięli coś i wyszli. Nie wiedziałem, kto to. Ale jakbym ich już kiedyś spotkał. Sąsiad nadal kaszlał. Spytałem o te cienki, twarde blizny. „Śmierć trwa dłużej niż życie”, powiedziała tylko. „To coś jak delikatna membrana między a . Coś jak osmoza”. Chciałem spytać jeszcze o coś w związku z a , a ona chciała mi odpowiedzieć. Nie zadałem jej tego pytania, a chciała odpowiedzieć właśnie na nie. Spytałem o to później. W t e d y już nie chciała odpowiedzieć. Ale chciała, żebym ją pocałował. Pocałowałem ją w rękę. Inaczej nie umiałem. Wargami poczułem cienkie, twarde blizny, jakie – po raz trzeci w tym wypracowaniu – pozostawiają delikatne ostrza żyletek SUPER SILVER. A może pozostawiała je bezsenność. Kto wie? W takie noce nie istnieje nic poza dwiema wymyślonymi osobami. Znowu weszli, zapalili światło, zostawili jakieś rzeczy, zgasili światło i wyszli. Jakbym ich już gdzieś widział. Wydało mi się, że noc się wycofuje i nigdy nie nastanie świt, że zamiast świtu znowu zapadnie zmierzch. Chciała, żebym ją pocałował. Pocałowałem ją w policzek. Inaczej nie umiałem. W drugim pokoju ciężko oddychał jej ojciec. Ciężko oddychał dlatego, że wkrótce miał umrzeć. Wszyscy, którzy tak dyszą, wkrótce umierają. Rano, po goleniu, będzie musiał schować żyletki SUPER SILVER. Nie ma innego wyjścia. A sąsiad bez przerwy kaszlał. Raczej umierał, niż chciał nas niepokoić. Zresztą jego kaszel wcale nie był niepokojący. Ona się go nauczyła niby jakiejś nudnej czytanki. Mówiła krótkimi zdaniami, jak nieobecna. Podobnie jak ja. Zegar tykał. Ciągle nie mogłem go zrozumieć. W pobliżu nie było wież cerkiewnych, które wyraźniej wymawiają godziny. Nie było, bo – jak już powiedziałem – w takie noce nie istnieje nic poza dwiema wymyślonymi osobami. Tamci już się nie pojawili. Znudziło mnie to wszystko. Znudziło mnie to wypracowanie bez wstępu, planu, wniosku, wypracowanie z góry ocenione na jedynkę – ocenę n i e d o s t a t e c z n ą. Chciała, żebym ją pocałował. Pocałowałem ją w usta. Umiałem całować. Zastanawiałem się, czy o coś spytać, zastanawiała się, czy mi odpowiedzieć. Długo to trwało. Nie mieliśmy nic do powiedzenia. Marzyłem o tym, żeby wypracowanie jak najprędzej się skończyło. Ona o niczym nie marzyła. Bałem się, że nie wytrzymam, że wyjdę i wypracowanie nie będzie miało zakończenia. Bałem się ciemności. Ona pytała, dokąd pójdę. Wszystko to się powtarzało, a było nieznośne już za pierwszym razem. I nagle ci-w tej-szy zadzwonił telefon. Ona nie miała telefonu. Zadzwonił gdzieś w sąsiedztwie. Może u mnie. Może dzwonił ktoś, kto potrafi więcej powiedzieć o tym wszystkim. Dzwonił długo. Może wciąż jeszcze dzwoni. Na szczęście właśnie dobiegał końca druk porannych gazet. Lada chwila powinno zaświtać. W miarę jak noce się wydłużają, coraz dłużej trwa drukowanie gazet. Sąsiad nareszcie przestał kaszleć. Albo umarł, albo jemu też to wszystko obrzydło. Pytała, dokąd pójdę. Nie miałem dokąd iść. Wstałem, wyszedłem na ulicę, kupiłem gazetę i czekałem na tramwaj. Dziesięć tysięcy kilometrów stąd na wschód, w Pekinie, padał monotonny drobny deszcz, co tylko potęgowało przygnębienie. Tramwaj uparcie nie nadjeżdżał. Ruszyłem na piechotę do szkoły.
tłum. Danuta Cirlić-Straszyńska, “Literatura na świecie” 5-6/2013, ss. 139- 142.
